Skip to content
Home » Iογενείς ηπατίτιδες: Βασικές αρχές και γνώσεις

Iογενείς ηπατίτιδες: Βασικές αρχές και γνώσεις

Eισαγωγή

Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν μολυνθεί χωρίς να το γνωρίζουν από κάποιον υπότυπο ηπατίτιδας. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να αποτρέψει τις σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες της φλεγμονής του ήπατος που μπορεί να προκαλέσουν οι χρόνιες μορφές ηπατίτιδας. Με την εφαρμογή επίσης μερικών προληπτικών μέτρων, μπορεί να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος μόλυνσης.

Η ιογενής ηπατίτιδα μπορεί να ποικίλλει σε σοβαρότητα: μερικοί άνθρωποι κατά την φάση της μόλυνσης απο τον ιό δεν έχουν σχεδόν καθόλου συμπτώματα . Οι περισσότεροι από αυτούς που επηρεάζονται υποφέρουν από συμπτώματα ‘ιογενούς συνδρομής’. Νιώθουν αδυναμία, καταβολή, έχουν απώλεια όρεξης και σε αρκετές περιπτώσεις πάσχουν απο διαταραχές ύπνου. Πονοκέφαλοι, μυϊκοί και σωματικοί πόνοι και πυρετός μπορεί επίσης να παρατηρηθούν. Η εμφάνιση ικτέρου μπορεί να υποδηλώνει διαταραχη της φυσιολογικής ηπατικής λειτουργείας και απαιτεί εντατικοποιημένο έλεγχο και παρακολούθηση απο ειδικο γαστρεντερολόγο-ηπατολόγο.

Ορισμένες μορφές ηπατίτιδας μπορεί να γίνουν χρόνιες. Εάν αφεθεί η χρόνια φλεγμονή του ήπατος χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως κίρρωση ήπατος ή εμφάνιση νεοπλασιών στο ήπαρ. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, αναπτύσσεται η λεγόμενη κεραυνοβόλος ηπατίτιδα, της οποίας τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα και πρέπει να αντιμετωπίζονται στο νοσοκομείο.

Το ABΓ της ιογενούς ηπατίτιδας

Ο ιατρικός όρος ηπατίτιδα αναφέρεται σε φλεγμονή- λοίμωξη του ήπατος . Η φλεγμονή μπορεί να βλάψει ή ακόμη και να καταστρέψει τα ηπατικά κύτταρα. Η πιο κοινή αιτία ηπατίτιδας είναι οι ιογενείς λοιμώξεις.

Πέντε είναι οι πιο γνωστές μορφές ηπατίτιδας

Ηπατίτιδα Α – ηπατίτιδα των ταξιδιωτών

Ο ιός της ηπατίτιδας Α εντοπίζεται κυρίως σε χώρες με χαμηλούς κανόνες υγιεινής. Μεταδίδεται κυρίως μέσω μολυσμένων τροφίμων και μολυσμένου νερού. Η ηπατίτιδα Α συνήθως υποχωρεί από μόνη της και σχεδόν πότε δεν αποκτά χρόνιο χαρακτήρα. Με την αποδρομή της λοίμωξης, το άτομο αποκτά ανοσία για το υπόλοιπο της ζωής του.

Ηπατίτιδα Β – η πιο κοινή ιογενής ηπατίτιδα

Η ηπατίτιδα Β είναι ιδιαίτερα συχνή στην Κεντρική Αφρική, τη Νοτιοανατολική Ασία, τη Νότια και Ανατολική Ευρώπη και την περιοχή του Ειρηνικού. Συχνά μεταδίδεται μέσω σεξουαλικής επαφής με κάποιον που έχει ήδη μολυνθεί. Η οξεία ηπατίτιδα Β συχνά υποχωρεί χωρίς φαρμακευτική αγωγή σε κατά τα άλλα υγιείς ενήλικες. Σε μερικές περιπτώσεις, όμως, ο ιός της ηπατίτιδας Β παραμένει στα ηπατοκύτταρα προκαλώντας χρονιότητα της νόσου, οδηγώντας σε μία κατάσταση η οποία ονομάζεται ‘χρόνια ηπατίτιδα Β’.

Ηπατίτιδα C – συχνά χρόνια

Η ηπατίτιδα C εξαπλωνόταν μέχρι πριν λίγα χρόνια σχετικά γρήγορα λόγω της μη αποτελεσματικής θεραπείας. Τα τελευταία 5 χρόνια και με την χρήση των νεότερων αντιικών φαρμάκων έχει έρθει μια πραγματική επανάσταση στη θεραπεία της χρόνιας ηπατίτιδας C μιας και τα νεότερα φάρμακα έχουν ελάχιστες ανεπιθύμητες ενέργειες και εντυπωσιακά ποσοστά επιτυχίας. Σχετικά αυξημένα ποσοστά εμφάνισης του ιού της ηπατίτιδας C παρατηρούνται σε Ανατολική Μεσόγειο και Κεντρική Ευρώπη. Η ηπατίτιδα C μεταδίδεται κυρίως μέσω της επαφής με το αίμα μολυσμένων ατόμων και πιο σπάνια μέσω της σεξουαλικής επαφής. Οι σοβαρή οξεία μορφή είναι πολύ σπάνια στην ηπατίτιδα C, ενώ οι περισσότεροι από αυτούς που έχουν προσβληθεί παρουσιάζουν ήπια μόνο συμπτώματα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η διάγνωση της λοίμωξης συχνά γίνεται όταν ήδη είναι χρόνια. Η ηπατίτιδα C σπάνια θεραπεύεται μόνη της.

Ηπατίτιδα D – μόνο μαζί με ηπατίτιδα Β

Η ηπατίτιδα D ονομάζεται επίσης ηπατίτιδα δέλτα και είναι πολύ σπάνια στη Eλλάδα. Ο ιός της ηπατίτιδας D είναι ένας ατελής ιός που δεν μπορεί να ανευρεθεί μόνος του. Η ηπατίτιδα D εμφανίζεται μόνο σε άτομα που έχουν επίσης μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β. Η μόλυνση με ηπατίτιδα D συχνά παίρνει σοβαρή πορεία.

Ηπατίτιδα Ε – διάφορες μορφές

Ο ιός της ηπατίτιδας Ε παρουσιάζει διάφορες μορφές. Ο γονότυπος 3 που βρέθηκε στη Ελλάδα μεταδίδεται κυρίως μέσω μη μαγειρεμένου κρέατος από οικόσιτους και άγριους χοίρους. Σε αυτόν τον τύπο, η νόσος είναι συνήθως ήπια ή ακόμη και χωρίς συμπτώματα. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, από την άλλη πλευρά, οι γονότυποι 1 και 2 είναι πιο συνηθισμένοι. Παρόμοια με την ηπατίτιδα Α, μεταδίδονται μέσω μολυσμένων τροφίμων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ασθένεια μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρή, ειδικά σε έγκυες γυναίκες και άτομα με προυπάρχουσα ηπατική νόσο.

Αντιμετώπιση

Εάν υποφέρετε από τα συμπτώματα που περιγράφονται παραπάνω, θα πρέπει οπωσδήποτε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Θα σας ρωτήσει για τα κύρια συμπτώματά σας, αλλά και για πιθανά ταξίδια στο εξωτερικό. Η πρωτολοίμωξη στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να έχει συμβεί πολύ καιρό πριν, επειδή ο χρόνος επώασης και η λανθάνουσα περίοδος της λοίμωξης σε διάφορες μορφές ηπατίτιδας μπορει να είναι πολύ μεγάλος.

Δεδομένου ότι οι ηπατικές εργαστηριακές δοκιμασίες είναι συνήθως αυξημένες σε όλες τις μορφές ηπατίτιδας, θα γίνει πλήρης εργαστηριακός αιματολογικός έλεγχος. Υπάρχουν εξειδικευμένες εξετάσεις ανίχνευσης αντισωμάτων και αντιγόνων των διαφόρων ιογενών ηπατιτίδων οι οποίες μπορεί να ανιχνεύσουν τον τύπο και το στάδιο της ιογενούς λοίμωξης.

Οι οξείες μορφές ηπατίτιδας συχνά θεραπεύονται από μόνες τους χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Στην περίπτωση χρόνιων παθήσεων, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντιιικά φάρμακα.

Σε κάθε περίπτωση αποφύγετε οποιαδήποτε μορφή αλκοόλ και φαρμάκων που μπορεί να επηρεάσουν τη σωστή λειτουργία του ήπατος.

Μείωση κινδύνου μόλυνσης απο ιογενείς ηπατίτιδες

Εφαρμόστε τις παρακάτω συμβουλές για να μειώσετε τον προσωπικό σας κίνδυνο προσβολής από ηπατίτιδα:

Εμβολιασμός: Ο εμβολιασμός κατά της ηπατίτιδας Β ειναι υποχρεωτικός . Επιπλεόν γίνεται σύσταση απο τους ιατρούς για εμβολιασμό κατά της ηπατίτιδας Α σε ταξιδιώτες πριν ταξιδέψουν στο εξωτερικό σε περιοχές με ελλιπείς κανόνες υγιεινής. Ένας επιτυχημένος εμβολιασμός κατά της ηπατίτιδας Β προστατεύει ταυτόχρονα και από την ηπατίτιδα D.

Προστασία: Η ηπατίτιδα B, C και D, όπως το HIV/AIDS, μπορούν να μεταδοθούν μέσω της σεξουαλικής επαφής. Η προφύλαξη κατά την διάρκεια της σεξουαλικής πράξης αποτρέπει τη μόλυνση και είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στους νέους ή σε άτομα που αλλάζουν συχνά συντρόφους. Οι χρήστες ναρκωτικών προστατεύουν τον εαυτό τους και τους άλλους χρησιμοποιώντας πάντα μόνο τον δικό τους εξοπλισμό.

Υγιεινή: Συνιστάται να ακολουθούνται σωστά οι κανόνες υγιεινής με ιδιαίτερη προσοχή. Χρησιμοποιήστε τα δικά σας είδη προσωπικής υγιεινής (νυχοκόπτη ή ξυραφάκια) αντί να τα μοιράζεστε. Σε χώρες με χαμηλές συνθήκες υγιεινής, το νερό της βρύσης είναι συχνά μολυσμένο, γιαυτό προτιμήστε εμφιαλωμένο νερό ή βρασμένο νερό βρύσης και ποτά χωρίς παγάκια.

Μαγείρεμα: Μαγειρεύετε πάντα καλά το κρέας, ειδικά το κυνήγι ή το χοιρινό.

Άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, συγγενείς ασθενών, ιατρικό προσωπικό, πάσχοντες από HIV, χρήστες ναρκωτικών θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά, ώστε να πραγματοποιηθεί έγκαιρη διάγνωση σε περίπτωση μόλυνσης.

Οι έγκυες ελέγχονται για ηπατίτιδα στο πλαίσιο του προγεννητικού ελέγχου. Εάν υπάρχει μόλυνση, μπορούν να ληφθούν μέτρα για να αποφευχθεί η μετάδοση της νόσου στο νεογνό.